Zagrożenia elektrostatyczne
Zagrożenia elektrostatyczne powstają przy bezpośrednim oddziaływaniu pola elektrycznego wytwarzanego przez naelektryzowane obiekty oraz oddziaływaniu wyładowań elektrostatycznych tych obiektów. Ważne zatem jest zapewnienie skutecznej ochrony, dzięki której możliwa jest redukcja elektrostatyki.
Niekorzystny wpływ na pracowników
Oddziaływania elektrostatyczne mogą mieć niekorzystny wpływ na pracownika. Przebywanie pod wpływem pola elektrostatycznego przez dłuższy czas ma negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie pracowników. Wyładowania elektrostatyczne powstają przy zbliżeniu naelektryzowanego ciała do uziemionego obiektu. Podczas wyładowania, odruchy ludzkie mogą prowadzić do urazów mechanicznych. Wyładowanie zazwyczaj jest mało odczuwalne, jednak przy wyższych poziomach elektryzacji może wywołać wystąpienie szoku. Energia wyładowania elektrostatycznego, podczas kontaktu człowieka z uziemionym obiektem, jest wyższa niż energia zapłonu wielu substancji wybuchowych. Do takich substancji należą: benzyna, acetylen, wodór, itp.). Występuję więc zagrożenie inicjacji wybuchu substancji i pożaru.
Zagrożenie pożarowo-wybuchowe
Elektryzowanie się obiektów w procesie produkcyjnym w strefie wybuchowej jest wyjątkowo niebezpiecznym zagrożeniem. Niejednokrotnie dochodzi do samozapłonu substancji i gazów palnych przy urządzeniach produkcyjnych. Elektryzowanie się ciał następuje w wielu procesach przemysłowych (przewijanie, transportowanie taśmowe, walcowanie, powlekanie, przenoszenie napędu przez paski klinowe i pasy transmisyjne, tarcie materiałów, toczeniu, itp.). Elektryzowaniu ulega również ciecz podczas przepływu przez rurociągi, napełnianiu i opróżnianiu zbiorników, falowania cieczy w zbiorniku będącym w ruchu, rozpylania, mieszania, itp. Gazy elektryzują się wtedy, kiedy znajdują się w nich zanieczyszczenia w postaci cząstek ciał stałych lub ciekłych (pył, kropelki wody, skroplony gaz, itp.). Elektryzowanie powstaje w wyniku kontaktu tych cząstek ze sobą, ze ściankami naczynia czy przewodu. Strumień naelektryzowanego gazu może również indukować ładunek na elementach przewodzących.
Zakłócenia procesów technologicznych
Silne pola elektrostatyczne mogą powodować zakłócenia w działaniu aparatury kontrolno-pomiarowej, komputerów oraz w urządzeniach elektronicznych zawierających elementy półprzewodnikowe. Wyładowania elektrostatyczne prowadzą do trwałych uszkodzeń elementów półprzewodnikowych, układów scalonych, pamięci, elektroniki. Może je powodować pracownik dotykając tych elementów w trakcie produkcji, jak również kontakt elektroniki z naelektryzowanym obiektem (np. taśmą produkcyjną).
Redukcja elektrostatyki
Redukcja elektrostatyki i ochrona przed elektrostatyką powinna zapobiegać możliwości elektryzacji obiektów i zapewniać bezpieczne odprowadzanie ładunków elektrycznych, co nie zawsze jest możliwe. Aby odprowadzić ładunki elektryczne z metalowych, przewodzących obiektów i urządzeń stosuje się uziemienia i połączenia wyrównawcze (wyrównywanie potencjałów). Uziemianie powinno zapewniać spływ ładunków nie tworząc zagrożenia wybuchowego lub pożarowego. Zdarza się jednak, że uziemienie nie odprowadza poprawnie ładunków elektrostatycznych do ziemi (np. gdy spływ ładunków następuje z warstwy cieczy przylegającej do ścianek zbiornika).
Zwiększenie wilgotności powietrza
Zwiększanie wilgotności powietrza jest skutecznym środkiem ochrony przed gromadzeniem się ładunków elektrostatycznych. Materiały higroskopijne absorbując wodę z powietrza zmniejszają ryzyko gromadzenia się ładunków elektrycznych po przez tarcie i ruchy względem innego obiektu. W przypadku materiałów niehigroskopijnych, takich jak tworzywa sztuczne, wysoka wilgotność powietrza zmniejsza ryzyko przeskoczenia ładunku elektrycznego (iskry). Istotną możliwością ograniczenia elektryzacji (redukcji elektrostatyki) jest zatem zapewnienie wilgotności powietrza w pomieszczeniach na poziomie nie mniejszym niż 60%, a zwiększenie wilgotności względnej powietrza co najmniej do 70% praktycznie eliminuje elektrostatykę z materiałów powierzchniowo absorbujących wodę. Zwiększanie wilgotności dokonuje się poprzez nawilżanie pomieszczeń lub stanowisk produkcyjnych (nawilżanie miejscowe). Może być przydatne także w pomieszczeniach biurowych i mieszkalnych. Zbyt suche powietrze, oprócz zagrożenia elektrostatycznego, może być przyczyną szeregu innych problemów. Dlatego warto znać korzyści z nawilżania powietrza. Zwiększenie wilgotności w produkcji można zrealizować na kilka sposobów: Stosując wysokociśnieniowe nawilżacze powietrza w technologii HPS »
Materiały elektrostatyczne
Niektóre materiały jak elektryzują się dodatnio, gromadzą ładunek dodatni inne ujemny.
